سونوگرافی جنین

Fetal ultrasound



سونوگرافی یک روش تصویربرداری است که از امواج فراصوت با فرکانس بالا برای تولید تصاویر از جنین داخل رحم، استفاده می کند. تصاویر سونوگرافی جنین می تواند به مراقبان سلامت شما کمک کند تا رشد و تکامل  فرزندتان را ارزیابی کنند و مشخص کنند که بارداری تان چگونه پیش می رود. در بعضی مواقع، از سونوگرافی برای ارزیابی مشکلات احتمالی یا تایید یک تشخیص استفاده می شود.

سونوگرافی جنین معمولاً طی سه ماه اول بارداری برای تایید و تاریخ بارداری و مجدداَ طی سه ماه دوم (بین هفته 18 تا 20) وقتی که جزئیات ریز نیز قابل مشاهده است، تکرار می شود. اگر نیاز باشد که سلامت فرزندتان بیشتر بررسی شود، ممکن است سونوگرافی های متعددی طی حاملگی انجام شود.
 

سونوگرافی از جنین می تواند به هر دلیلی طی بارداری انجام شود. کسی که مراقبت های بهداشتی را به شما ارائه می دهد ممکن است به دلایل زیر از سونوگرافی استفاده کند:

 

  • تایید بارداری و محل آن. بعضی از جنین ها در لوله فالوپ به جای رحم تشکیل می شوند. سونوگرافی از جنین می تواند به مراقبان سلامت شما کمک کند تا حاملگی لوله ای (خارج از رحم) را تشخیص دهند.

 

  • تعیین سن بارداری. دانستن سن  طفل به مراقبان سلامتی شما این امکان را میدهد تا موعد مقرر شما را تعیین کند و پیگیری های مختلف را طی بارداری تان انجام دهند.

 

  • تایید تعداد جنین. اگر ارائه دهنده مراقبت بهداشتی مظنون به حاملگی چندقلویی باشد، سونوگرافی می تواد به تعیین تعداد جنین کمک کند.

 

  •  ارزیابی کردن رشد فرزندتان. مراقبان سلامت شما می توانند از سونوگرافی برای ارزیابی رشد جنین در محدوده نرمال استفاده کنند. همچنین سونوگرافی برای بررسی حرکت جنین، تنفس و ضربان قلب اش نیز کاربرد دارد.

 

  •  بررسی جفت و سطح مایع آمنیوتیک. جفت مواد مغذی و خون غنی از اکسیژن را برای جنین تامین می کند. مایع آمنیوتیک خیلی زیاد یا خیلی کم (مایعی که طی بارداری اطراف جنین را فرا می گیرد) یا دیگر مشکلات مربوط به جفت نیاز به توجه ویژه ای دارد.

 

  • شناسایی نقایص هنگام تولد. سونوگرافی می تواند به ارائه دهنده مراقبت بهداشتی شما کمک کند تا نقایص مختلف هنگام تولد را شناسایی کند.

 

  • تحقیق در مورد علائم و نشانه ها. اگر شما خونریزی یا مشکلات دیگری داشته باشید، سونوگرافی می تواند به مراقبات سلامت شما در ارزیابی علت ها کمک کند.

 

  •  انجام سایر آزمایشات پیش از تولد. مراقب سلامت شما ممکن است از سونوگرافی برای هدایت جایگذاری سوزن طی آزمایش های خاص قبل از تولد، مثل آمینوسنتز یا نمونه برداری از پرزهای جفتی، استفاده کند.

 

  •  ارزیابی وضعیت جنین قبل از زایمان. اگر جنین در وضعیت غیرطبیعی باشد ممکن است به جراحی سزارین نیز نیاز باشد.

 

سونوگرافی به راحتی برای تعیین جنسیت توصیه نمی شود ولی می تواند شانسی برای والدین کنجکاو باشد تا هنگامی که به دلایل پزشکی سونوگرافی انجام می شود از جنسیت جنین نیز آگاه شوند. به طور مشابه، سونوگرافی به تنهایی برای اهدافی مثل تهیه فیلم یا عکس های یادگاری توصیه نمی شود.

اگر مراقب سلامت شما سونوگرافی را پیشنهاد نمی کند ولی شما برای اطمینان از آزمایش می خواهید که انجام  شود، خواسته تان را با وی مطرح کنید و با یکدیگر ارزیابی کنید که چه چیزی برای شما و فرزندتان بهترین است.
 


بیماری های مرتبط

سونوگرافی های معمول برای جنین و مادر بی ضرر هستند. محققان هیچ گونه عوارضی ناشی از سونوگرافی در کودکان حتی چندین سال بعد از تولدشان نیز گزارش نکرده اند. با این حال، احتیاط مهم است. انجام سونوگرافی فقط به دلیل داشتن یادگاری اصلاً توصیه نمی شود.

همچنین سونوگرافی محدودیت هایی نیز دارد. ممکن است سونوگرافی تمام نقایص جنین را تشخیص ندهد و یا ممکن است به اشتباه نقصی را تشخیص دهد که در واقعیت وجود ندارد.
 


دو نوع اصلی سونوگرافی جنین وجود دارد:

  • سونوگرافی از داخل واژن. در این نوع از سونوگرافی جنین، یک مبدل گرز مانند در داخل واژن شما جایگذاری می شود تا امواج فراصوت را بفرستند و بازتاب ها را جمع آوری کنند. سونوگرافی های واژینال معمولاً طی بارداری های زودهنگام، وقتی که رحم و لوله های فالوپ به واژن نزدیک تر از سطح شکمی هستند، انجام می شوند.

 

  • سونوگرافی شکمی. سونوگرافی شکمی با حرکت دادن مبدل- یک ابزار پلاستیکی که امواج صوتی را می فرستد و دریافت می کند- بر روی شکم تان انجام می شود.این نوع از سونوگرافی به مراقب سلامت شما کمک می کند تا سن بارداری فرزندتان را تعیین کند و رشد و تکامل جنین را نیز ارزیابی کند. آزمایش معمولاً حدود 20 دقیقه طول می کشد.

 

انواع سونوگرافی شکمی عبارتند:

  •  سونوگرافی خاص یا هدف دار. این نوع از سونوگرافی جنین یک مشکل احتمالی را هدف قرار می دهد و از تجهیزات پیشرفته تر نسبت به حالت استاندارد استفاده می کند. آزمایش ممکن است از 30 دقیقه تا چندین ساعت طول بکشد.

 

  •  سونوگرافی سه بعدی. سونوگرافی سه بعدی می تواند تصاویری از بچه با جزئیات دقیق ارائه دهد. این نوع از سونوگرافی گاهی برای ارزیابی رشد و تکامل جنین، تشخیص ناهنجاری های مربوط به صورت یا نقص لوله عصبی ، جهت کمک به  مراقبان سلامت شما انجام می شود.

 

  • سونوگرافی داپلر. سونوگرافی داپلر تغییرات ظریف را در امواج فراصوت هنگام برخورد با اجسام محرک مثل سلول های خونی، اندازه می گیرد. همچنین این نوع سونوگرافی می تواند اطلاعات دقیقی از چرخش بچه نیز ارائه دهد.

 

  •  اکوکاردیوگرافی جنین. این نوع از سونوگرافی تصاویری با جزئیات از قلب بچه فراهم می کند. همچنین ممکن است برای تایید یا رد کردن نقص قلبی مادرزادی نیز استفاده شود.

 

در حین آزمایش
طی سونوگرافی شکمی، بر روی یک تخت دراز خواهید کشید و شکم تان را در معرض دسترس قرار خواهید داد. ارائه دهنده مراقبت سلامت یا تکنسین، یک ژل مخصوصی را بر روی شکم تان میزند. این ژل هدایت امواج صوتی را تقویت می کند و هوای بین پوست تان و مبدل (یک ابزار پلاستیکی کوچک که امواج صوتی را می فرستد و آنهایی که برگشتند را دریافت می کند) را از بین می برد.

مراقبان سلامت  یا تکنسین مبدل را بر روی شکم تان به عقب و جلو حرکت می دهد. امواج صوتی که از استخوان ها و دیگر بافت هایتان بازگشته اند، به تصاویر سیاه و سفید یا خاکستری روی مانیتور تبدیل می شوند. ارائه دهنده مراقبت سلامتی یا تکنسین اندازه سر، شکم، استخوان ران و بقیه اندام های بچه را اندازه می گیرد. به علاوه او ممکن است تصاویر اندام های مهم را پرینت بگیرد یا آنها را ذخیره کند. به شما یکسری کپی از تصاویر نیز داده خواهد شد.

بسته به وضعیت قرار گیری فرزندتان و سطح تکامل، احتمال دارد بتوانید صورت، دست ها و انگشتان، یا بازوها و پاها را ببینید. اگر موفق به دیدن جنین تان نشدید نگران نباشید، زیرا درک کردن تصاویر سونوگرافی برای کسی که آموزش ندیده و آنها را می بیند کاری دشوار است.از تکنسین یا مراقبان سلامتی تان بخواهید تا درباره ی آنچه روی صفحه مانیتور است، برایتان توضیح دهند.

این روش برای انواع دیگر سونوگرافی از جنین ساده تر است. اگر شما سونوگرافی ترانس واژینال داشته باشید، از شما خواسته می شود که لباس مخصوص بیمارستان را بپوشید یا لباس هایتان را از کمر به پایین در بیاورید. بر روی یک تخت دراز خواهید کشید و پاهایتان را خم خواهید کرد. تکنسین یا مراقب سلامت شما  مبدل چرب شده را درون واژن شما قرار می دهد، به جای اینکه آن را بر روی شکم تان تکان دهد.

 

بعد از آزمایش
شما می توانید ژل های باقیمانده را کاملاً پاک کنید. اگر مثانه تان حین سونوگرافی پر بود، بعد از آن می توانید ادرار کنید.


طبق نوع سونوگرافی، ممکن است از شما بخواهند تا مقادیر مشخصی مایعات بنوشید یا قبل از سونوگرافی ادرار نکنید. وقتی که برای سونوگرافی شما برنامه ریزی شد، از مراقبان سلامت خود راجع به دستورالعمل های خاص سوال کنید.

همچنین آگاه باشید که بر طبق دلیل انجام یا مرحله حاملگی تان،  سونوگرافی می تواند از داخل واژن (ترانس واژینال) یا روی شکم (ترانس ابدومینال) انجام شود. اگر قرار است سونوگرافی بر روی شکم شما انجام شود، لباس گشادی بپوشید تا به شکم تان دسترسی راحت باشد.
 


به طور معمول، سونوگرافی جنین این اطمینان را به شما می دهد که جنین بطور نرمال رشد و تکامل می کند. اگر مراقبان سلامت شما اطلاعات بیشتری از سلامت جنین بخواهد، ممکن است آزمایش های بیشتری را نیز پیشنهاد کند.