بیشتر افرادی که نیازمند همودیالیز هستند، با انواعی از مشکلات سلامتی جدی مواجه اند. همودیالیز سبب طولانی شدن عمر بسیاری از مردم می شود اما همچنان امید به زندگی افرادی که تحت همودیالیز قرار می گیرند، کمتر از افراد عادی است.
عوارضی که از همودیالیز یا بیماری کلیوی زمینه ساز، نشأت می گیرند شامل موارد زیر است:
• فشارخون پائین (هیپوتانسیون): افت فشارخون رایج ترین عارضه جانبی همودیالیز است به خصوص در افرادی که مبتلا به دیابت هستند. کاهش فشارخون ممکن است همراه با تنگی نفس، گرفتگی (کرامپ) عضلات و شکم، حالت تهوع و استفراغ باشد.
• گرفتگی (کرامپ) عضلانی: اگرچه گرفتگی عضلات طی همودیالیز رایج است، اما پزشک از دلیل ایجاد آن اطمینان ندارند. گاهی با تغییر دادن تکرر و شدت انجام همودیالیز کرامپ های عضلانی فروکش می کنند.
• خارش: بسیاری از افرادی که تحت درمان با همودیالیز قرار می گیرند، دچار خارش پوست می شوند که اغلب همزمان با انجام همودیالیز یا پس از آن شدت می یابد.
• مشکل خواب: افراد تحت درمان با همودیالیز اغلب خواب ناراحتی دارند. این موضوع گاهی به دلیل توقف تنفس طی خواب (آپنه خواب) یا درد یا احساس ناراحتی در پا و پای ناآرام است.
• کم خونی (آنمی): کم خونی (ناکافی بودن گلبول های قرمز خونی در جریان خون) از عوارض رایج نارسایی کلیه و همودیالیز است. وقتی کلیه ها از کار می افتند، تولید هورمونی به نام اریتروپویتین که محرک تشکیل سلول های قرمز خونی است، کاهش می یابد. محدودیت رژیم غذایی، جذب ناچیز آهن یا دفع آهن و ویتامین ها از طریق همودیالیز ممکن است در ایجاد کم خونی نقش داشته باشند. از دست دادن خون ناشی از انجام همودیالیز یا خون گیری های پی در پی نیز ممکن است در ایجاد کم خونی موثر باشند.
• بیماری استخوانی: در صورتی که کلیه های آسیب دیده دیگر به طور طبیعی قادر به استفاده از ویتامین D به منظور جذب کلسیم نباشند، احتمال دارد استخوان ها ضعیف شوند. به علاوه، تولید بیش از حد هورمون پاراتیروئید (عارضه ای شایع در نارسایی کلیه) نیز می تواند موجب جدا شدن کلسیم از استخوان ها شود.
• فشارخون بالا (هیپرتانسیون): پرفشاری خون، از علت های اصلی بروز نارسایی کلیوی است. اگر فرد مادامی که تحت درمان کلیوی است، مقدار زیادی نمک مصرف کند یا بیش از حد مایعات بنوشد پرفشاری خون ممکن است بدتر شود و روی باقیمانده کارایی کلیه شما تأثیر بگذارد. پرفشاری خون درمان نشده ممکن است به حمله قلبی یا سکته مغزی منجر شود.
• احتباس مایعات: اگر بیمار بیش از میزان توصیه شده مایعات بنوشد، ممکن است مایعات در بدن انباشته شوند و موجب عوارض تهدید کننده زندگی مثل نارسایی قلبی، احتباس مایعات و تورم در ریه ها (ادم ریوی) شوند.
• التهاب غشای پوشاننده قلب (پریکاردیت): همودیالیز ناکافی ممکن است منجر به التهاب غشای احاطه کننده قلب شود و در توانایی قلب در پمپ کردن خون به سراسر بدن اختلال ایجاد کند.
• سطح پتاسیم بالا (هیپرکالمی): کلیه ها به طور طبیعی پتاسیم اضافی را از بدن دفع می کنند. در صورتی که کلیه ها نارسا شوند و فرد بیش از مقدار توصیه شده پتاسم مصرف کند، سطح پتاسیم بالاتر از حد طبیعی می رود.در موارد شدیدتر، پتاسیم بالای خون موجب ایست قلبی می شود.
• عفونت: احتمال ایجاد عفونت جدی در محلی که خون از رگ برای فیلتر شدن خارج می شود و پس از تصفیه دوباره وارد رگ می شود، وجود دارد.
• افسردگی: بسیاری از افراد تحت درمان با همودیالیز اضطراب و افسردگی را تجربه می کنند.
• آمیلوئیدوز: آمیلوئیدوز وابسته به دیالیز (DRA) هنگامی که پروتئین های خون در مفاصل و زردپی ها رسوب می کنند ایجاد می شود و باعث بروز درد، سفتی و تجمع مایعات در مفاصل می شود.این شرایط در افرادی که به مدت بیش از 5 سال همودیالیز می شوند، شایع است.
