ندول های تیروئید‎

Thyroid nodules



ندول های تیروئید نوعی برجستگی جامد یا حاوی مایع هستند که روی تیروئید تشکیل می شوند. تیروئید غده کوچکی است که در قاعده گردن و کمی بالاتر از استرنوم قرار دارد. اکثر ندول های تیروئیدی جدی نبوده و علائمی در پی ندارند. سرطان تیروئید مسئول درصد اندکی از ندول های تیروئیدی می باشد.

معمولاً تا زمانی که پزشک طی معاینات بالینی روتین متوجه ندول های تیروئیدی نشود، شما از وجود آنها با خبر نمی شوید. با این حال، ممکن است برخی ندول های تیروئیدی به حدی بزرگ شوند که قابل مشاهده بوده و تنفس یا بلع را مشکل سازند.

راه های درمان به نوع ندول های تیروئیدی بستگی دارد.
 

بیشتر ندول های تیروئیدی علامت یا نشانه ای ایجاد نمی کنند. گاهی برخی از ندول ها به حدی بزرگ می شوند که می توانند:
•    احساس شوند.
•    دیده شوند، معمولاً به صورت یک برجستگی قاعده گردن شما مشاهده می شوند.
•    به نای یا مری شما فشار وارد کند و موجب کوتاهی نفس و یا سختی در بلع گردد.

 

در برخی موارد ندول های تیروئیدی، تیروکسین بیشتری تولید می کنند که نوعی هورمون مترشحه از تیروئید است. تیروکسین اضافی می تواند علائم هیپرتیروئیدیسم (پرکاری تیروئید) از جمله کاهش وزن بدون دلیل را ایجاد کند.

موارد اندکی از ندول های تیروئیدی سرطانی (بدخیم) هستند اما قضاوت در مورد نوع ندول بدخیم بر اساس علائم به تنهایی مشکل است. اگرچه اندازه، پیشگویی کننده بدخیم بودن یا نبودن ندول نیست اما تومورهای سرطانی تیروئید احتمالاً توده هایی با اندازه بزرگ هستند تا اینکه سرعت رشد بالایی داشته باشند.


 

چندین عامل می تواند سبب ایجاد ندول بر روی غده تیروئید شود، از جمله:
•    کمبود ید: گاهی فقدان ید در رژیم غذایی شما می تواند سبب ایجاد ندول های تیروئیدی شود. البته در ایالات متحده آمریکا که افزودن ید به نمک و سایر غذاها امری رایج است، کمبود ید شایع نیست.


•    رشد بیش از حد بافت های نرمال تیروئید: علت این امر نامشخص است اما چنین رشدی (که گاهی به آدنومای تیروئید نسبت داده می شود) غیرسرطانی بوده و علیرغم علائم آزار دهنده ناشی از اندازه آن، جدی در نظر گرفته نمی شود. برخی آدنومای تیروئیدی (خود ایمنی یا پرکاری ندول های تیروئیدی) سبب تولید هورمون های تیروئیدی خارج از اثر تنظیمی نرمال غدۀ هیپوفیز شده و منجر به تولید بیش از حد هورمون های تیروئید (پرکاری تیروئید) می شوند.


•    کیست تیروئید: حفره های پُر از مایع (کیست) در تیروئید، عمدتاً ناشی از آدنومای تخریب کنندۀ تیروئید هستند. اغلب، بخش های جامد با مایع درون کیست های تیروئیدی مخلوط می شوند. کیست ها معمولاً خوش خیم بوده اما گاهی اجزاء جامد بدخیم هم دارند.


•    التهاب مزمن تیروئید (تیروئیدیت): بیماری هاشیموتو یک اختلال تیروئیدی است که می تواند سبب التهاب تیروئید و بزرگی ندول گردد. این بیماری اغلب با کاهش فعالیت غده تیروئید (کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم) مرتبط است.


•    گواتر مولتی ندولار: گواتر واژه ای است که برای توصیف هرگونه بزرگی غده تیروئید بکار می رود که می تواند ناشی از کمبود ید یا هر اختلال تیروئیدی دیگری باشد. گواتر مولتی ندولار حاوی چندین ندول مجزا است اما علت آن خیلی مشخص نیست.


•    سرطان تیروئید: اگرچه احتمال بدخیمی ندول ها اندک است اما اگر دارای یکی از موارد: سابقه فامیلی سرطان تیروئیدی یا هر سرطان اندوکرین دیگر، سن کمتر از 30 و یا بیشتر از 60 سال، جنسیت مذکر و یا سابقه مواجهه با اشعه به ویژه در ناحیه سر و گردن هستید، در معرض خطر بالاتری قرار دارید. ندولی که بزرگ بوده و سخت است یا موجب درد یا ناراحتی می شود خطر بیشتری برای بدخیمی دارد.
 


عوارض مرتبط با ندول های تیروئیدی عبارتند از:
•    مشکلات بلع و یا تنفس: ندول های بزرگ و یا گواتر مولتی ندولار (بزرگی غده تیروئید و حاوی چندین ندول مجزا) می تواند با عمل بلع یا تنفس تداخل کند.

 

•    پرکاری تیروئید: ممکن است زمانی مشکلات بروز کنند که ندول یا گواتر، هورمون های تیروئیدی تولید می کنند و منجر به پرکاری تیروئید می شوند. پرکاری تیروئید می تواند منجر به کاهش وزن، تضعیف و تحلیل عضلات، عدم تحمل گرما، اضطراب و تحریک پذیری گردد. عوارض بالقوه پرکاری تیروئید شامل ضربان قلب نامنظم (فیبریلاسیون شریانی)، تحلیل استخوان ها (پوکی استخوان) و بحران تیروتوکسیک بوده که یک حمله شدید از علائم و نشانه هایی است که بالقوه تهدید کننده زندگی هستند و نیازمند مراقبت پزشکی فوری است.


•    مشکلات مرتبط با سرطان تیروئید: اگر ندول تیروئیدی پیش سرطانی باشد، معمولاً نیاز به جراحی دارد. به طور معمول، همه غده تیروئید یا بخشی از آن برداشته می شود و پس از آن تا پایان عمر، درمان جایگزینی هورمون های تیروئیدی لازم است. بیشتر سرطان های تیروئیدی سریع تشخیص داده می شوند و پیش آگهی خوبی دارند.
 


اگر خودتان متوجه ندول های تیروئیدی شدید (معمولاً در نیمه پایینی گردن، اندکی بالاتر از استرنوم) برای ارزیابی این برجستگی ها به پزشک مراجعه نمایید.

معمولاً ندول های تیروئید زمانی کشف می شوند که برای معاینات بالینی روتین به پزشک مراجعه می کنید. گاهی ندول های تیروئیدی زمانی تشخیص داده می شوند که به منظور بررسی سایر مشکلات در ناحیه سر و گردن، عکس برداری هایی از جمله التراسوند، سی تی اسکن و یا MRI انجام داده باشید. ندول هایی که از این طریق تشخیص داده می شوند معمولاً کوچکتر از ندول هایی هستند که در معاینات فیزیکی تشخیص داده می شوند.

 

احتمالاً زمانی که ندول های تیروئیدی تشخیص داده شد، به یک متخصص غدد ارجاع داده می شوید. برای اینکه از جلسه ملاقات با پزشک بهترین بهره را ببرید، این پیشنهادات را در نظر داشته باشید:


•    از محدودیت های پیش از ملاقات با پزشک آگاه شوید. زمانی که وقت ملاقات با پزشک را تعیین می کنید در خصوص هر گونه کاری که باید از قبل از ویزیت جهت آمادگی برای تست های تشخیصی احتمالی انجام دهید، اطلاعات کسب کنید.


•    علائم و تغییراتی که تجربه کرده اید را یادداشت نمایید، حتی اگر این علائم با مشکل کنونی شما بی ارتباط باشد.


•    لیستی از اطلاعات مهم پزشکی تهیه نمایید، برای مثال: عمل های جراحی اخیر، اسامی تمام داروهای مصرفی و تمام درمان های اخیر.


•    تاریخچه بیماری های خود و خویشاوندان خود را ثبت نمایید، که شامل تاریخچه سرطان و سایر اختلالات تیروئیدی می شود. پزشک خود را از سابقه مواجهه با هر گونه اشعه در دوران کودکی و بزرگسالی مطلع نمایید.


•    سؤالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت نمایید. برای مثال، در مورد اینکه ندول ها چه مشکلاتی را به دنبال دارند، درمان هایی که لازم است و راه های درمان در دسترس کدامند.
 


اگرچه بیشتر ندول های تیروئیدی غیرسرطانی (خوش خیم) هستند و مشکلی ایجاد نمی کنند اما در صورت تورم در گردن به ویژه اگر مشکلات تنفسی یا سختی در بلع دارید از پزشک خود بخواهید شما را معاینه کند. این امر برای ارزیابی احتمال سرطان اهمیت بسیاری دارد.
 

همچنین در صورتی که علائم و نشانه هایی از پرکاری تیروئید دارید به پزشک مراجعه کنید، از جمله این نشانه ها:
•    کاهش وزن ناگهانی حتی اگر اشتهای شما نرمال بوده و یا افزایش یافته است.
•    تپش قلب
•    سختی در خوابیدن
•    ضعف عضلانی
•    اضطراب یا تحریک پذیری
 


روش های تشخیصی:

یکی از اهداف مهم و اصلی پزشک در بررسی برجستگی ها و یا ندول های گردن، نفی وجود سرطان است. البته پزشک باید از عملکرد صحیح تیروئید نیز مطلع شود که آزمایشات آن عبارتند از:


•    معاینات بالینی: احتمالاً از شما خواسته می شود که در زمان معاینه تیروئید توسط پزشک، بزاق خود را قورت دهید چرا که ندول های غده تیروئید طی بلع به سمت بالا و پایین حرکت می کنند.


•    تست های عملکرد تیروئید: تست هایی که سطح تیروکسین و تری یدوتیرونین (هورمون های مترشحه از غده تیروئید) و نیز هورمون تحریک کننده تیروئید یا TSH (هورمون مترشحه از غده هیپوفیز) را در خون اندازه می گیرند. این تست ها می توانند نشان دهند آیا غده تیروئید شما تیروکسین را به مقدار زیاد (پرکاری تیروئید) و یا به مقدار کمی (کم کاری تیروئید) ترشح می کند.


•    التراسونوگرافی: این تکنیک تصویر برداری برای ایجاد تصویر از امواج صوتی با فرکانس بالا به جای تابش اشعه استفاده می کند. این روش بهترین اطلاعات را دربارۀ شکل و ساختار ندول ها فراهم می کند و ممکن است برای تمایز کیست از ندول های مایع، برای تعیین وجود ندول های چندتایی و نیز به عنوان راهنما برای بیوپسی مکشی سوزنی ظریف بکار رود.


•    نمونه برداری مکشی (آسپیراسیون) سوزنی ظریف (FNA): معمولاً ندول ها برای حصول اطمینان از عدم وجود سرطان، تحت بیوپسی (نمونه برداری) قرار می گیرند. نمونه برداری FNA به تمایز بین ندول های خوش خیم و بدخیم کمک می کند. در این پروسه، پزشک یک سوزن ظریف را وارد ندول کرده و نمونه ای از سلول ها را بر می دارد. این روند که در مطب پزشک انجام می شود، حدود 20 دقیقه زمان می برد و خطرات کمی دارد. گاهی پزشک از التراسوند به عنوان راهنما برای محل قرار گیری سوزن استفاده می کند. سپس نمونه برداشته شده به آزمایشگاه فرستاده می شود تا در زیر میکروسکوپ تحت بررسی قرار گیرد.


•    اسکن تیروئید: در برخی موارد، ممکن است پزشک برای ارزیابی بهتر ندول ها انجام اسکن تیروئید را توصیه کند. طی این آزمایش، ایزوتوپی از ید رادیواکتیو را وارد ورید بازوی شما می کند. سپس شما روی میزی دراز می کشید و تصاویری از تیروئید توسط دوربین مخصوصی بر روی صفحه مانیتور ایجاد می شود.

ندول هایی که هورمون های تیروئیدی زیادی را تولید می کنند (ندول گرم نامیده می شوند) در اسکن به صورت رو به بالا نشان داده می شوند چون نسبت به بافت های نرمال تیروئیدی، مقدار بیشتری از ایزوتوپ را برمی دارند. ندول های سرد فاقد عملکرد بوده و به صورت یک نقص یا حفره در اسکن دیده می شوند. تقربیاً همیشه ندول های گرم غیر سرطانی هستند اما برخی ندول های سرد سرطانی می شوند. نقطه ضعف اسکن تیروئید آنست که قادر به تمایز بین ندول های سرد خوش خیم و بدخیم نیست.

مدت اسکن تیروئید متفاوت است و به مدت زمانی که ایزوتوپ به غده تیروئید می رسد، بستگی دارد. ممکن است شما در گردن خود احساس ناراحتی کنید چرا که در زمان اسکن، گردن به عقب کشیده می شود و تحت مواجهه با مقدار اندکی اشعه قرار می گیرید.

 

روش های درمانی:

درمان به نوع ندول های تیروئید بستگی دارد.

 

درمان ندول های خوش خیم

اگر ندول های تیروئید سرطانی نیستند، چندین گزینه برای درمان وجود دارد:
•    هوشیارانه منتظر باشید. اگر بیوپسی نشان داد که ندول های تیروئید خوش خیم هستند، ممکن است پزشک پیشنهاد کند که شرایط را به طور ساده پایش کنید که معمولاً به این معنی است که در فواصل زمانی منظم، معاینات بالینی و تست های عملکرد تیروئید انجام دهید. اگر ندول های شما رشد کرده و بزرگتر شوند باید مجدداً بیوپسی انجام دهید. اگر ندول های خوش خیم تیروئید بدون تغییر بمانند، ممکن است دیگر هیچ گاه نیاز به درمان نداشته باشید.


•    جراحی. گاهی ندول های خوش خیم، نیازمند جراحی هستند به ویژه اگر به حدی بزرگ شده باشد که تنفس و یا بلع را با مشکل مواجه کند. همچنین جراحی برای افرادی که گواتر مولتی ندولار دارند، به ویژه اگر گواتر مسیر تنفس، مری یا عروق خونی را تنگ کرده باشد نیز در نظر گرفته می شود. ندول هایی که طی بیوپسی با عنوان مبهم یا مشکوک تشخیص داده می شوند هم نیاز به برداشت از طریق جراحی دارند و می توانند برای نشانه سرطان مورد بررسی قرار گیرند.


درمان ندول هایی که منجر به هیپرتیروئیدیسم می شوند

اگر ندول تیروئید هورمون های تیروئیدی تولید کند منجر به افزایش سطح تولید نرمال هورمون های غده تیروئید خواهد شد و ممکن است پزشک درمان هایی برای هیپرتیروئیدیسم پیشنهاد نماید، از جمله:


•    ید رادیواکتیو. معمولاً پزشکان از ید رادیواکتیو برای درمان آدنومای پرکاری تیروئید یا گواتر مولتی ندولار استفاده می کنند. ید رادیو اکتیو به صورت کپسول یا در فرم مایع تجویز شده و توسط غده تیروئید برداشته شده و طی 3-2 ماه منجر به کوچک شدن ندول ها و فروکش کردن علائم پرکاری تیروئید می شود.


•    جراحی. اگر درمان با ید رادیو اکتیو یا داروهای ضد تیروئیدی مد نظر نباشد، ممکن است کاندیدای عمل جراحی برای برداشت غده تیروئید باشید. جراحی نیز خطرات جدی را به دنبال دارد که باید آنها را با پزشک خود مطرح نمایید.

 

درمان ندول های سرطانی

معمولاً درمان ندول هایی که سرطانی هستند مستلزم جراحی است.

درمانِ معمول ندول های بدخیم، برداشت ندول و نیز بخش اعظمی از بافت تیروئیدی توسط جراحی است که تیروئیدکتومی نیمه کامل نامیده می شود. خطرات جراحی تیروئید شامل آسیب اعصاب مجاور که تارهای صوتی (اعصاب حنجره ای) را کنترل می کند و نیز آسیب غدد پاراتیروئیدی (4 غده کوچک که در پشت غده تیروئید قرار گرفته و سطح کلسیم خون را کنترل می کند) می باشد.

پس از تیروئیدکتومی لازم است تا پایان عمر برای تأمین مقادیر نرمال هورمون های تیروئیدی بدن، تحت درمان با لووتیروکسین باشید.

 

 


روش های تشخیصی و درمانی

درمان به نوع ندول های تیروئید بستگی دارد.
 

درمان ندول های خوش خیم
•    درمان سرکوب هورمون های تیروئید. این روش درمانی برای ندول های خوش خیم با لووتیروکسین انجام می شود که نوع سنتتیک تیروکسین است که شما آن را به شکل قرص دریافت می کنید. هدف از اینکار، تأمین هورمون تیروئید اضافی است که به غده هیپوفیز پیام می فرستد تا TSH کمتری تولید کند که یک هورمون محرک رشد بافت های تیروئیدی است.

اگرچه این امر به نظر خوب است اما درمان با لووتیروکسین موضوع بحث و اختلاف است. هیچ گونه شواهد روشنی وجود ندارد که ضرورت درمان کوچک کردن ندول ها و یا حتی ندول های کوچک و خوش خیم را نشان دهد.


درمان ندول هایی که منجر به هیپرتیروئیدیسم می شوند
•    داروهای ضد تیروئیدی. در برخی موارد ممکن است پزشک برای کاهش علائم پرکاری تیروئید داروهای ضد تیروئیدی از جمله متی مازول تجویز نماید. این نوع از درمان معمولاً طولانی بوده و می تواند اثرات منفی جانبی و جدی بر کبد داشته باشد، لذا مشورت با پزشک در خصوص فواید و خطرات درمان اهمیت بسیاری دارد.
 

 


داروهای مرتبط