مطالعات اخیر نشان‌دهنده شیوع روزافزون چاقی در میان کودکان و نوجوانان در کشورهای مختلف می‌باشد. در این میان کودکان از خانواده های با طبقه اجتماعی و اقتصادی پایین بیشتر در معرض خطر چاقی قرار دارند. همچنین در کودکانی که عمدتا از شیر مادر تغذیه می کنند احتمال چاقی در اوایل دوران کودکی کمتر است. با این وجود مشخص نیست که چگونه الگوهای تغذیه موجب ارتباط بین طبقه اجتماعی و چاقی می شوند. بر طبق یافته های مطالعه ای که به تازگی منتشر شده چاقی در سن 24 ماهگی با تغذیه دوران شیرخواری مرتبط است و وجود اضافه وزن در سن 2 سالگی احتمال ابتلا به اضافه وزن در اواسط دوران کودکی و نوجوانی و نیز دوران بزرگسالی را افزایش می دهد.
در این مطالعه که با هدف بررسی اثر الگوی تغذیه شیرخوار بر روی چاقی دوران کودکی و شناخت مکانیسم ارتباط دهنده وضعیت اقتصادی و اجتماعی با چاقی دوران کودکی انجام شد، محققان داده های مربوط به بیش از 8000 خانواده را تجزیه و تحلیل کرده و دریافتند کودکانی که عمدتا از شیرخشک تغذیه می شوند نسبت به کودکانی که در 6 ماه اول از شیر مادر تغذیه می شوند 5/2 برابر بیشتر احتمال دارد که به یک کودک نوپای چاق تبدیل شوند. همچنین قرار دادن کودک در رختخواب همراه با یک بطری خطر چاقی دوران کودکی را به میزان 36% و معرفی غذاهای جامد قبل از 4 ماهگی خطر چاقی کودک را به میزان 40% افزایش می دهند.
ماهیت تغذیه با شیر مادر به گونه ای است که به کودک در تشخیص احساس سیری کمک می کند اما همین مهارت می تواند به وسیله شیرخواران دریافت کننده شیرخشک پرورش داده شود. بنابراین به منظور کمک به کودک جهت تنظیم شیوه غذاخوردن و پرورش الگوهای سالم، زمانی که کودک سیر است نباید او را برای به پایان رساندن کامل محتویات بطری تشویق کرد.
به گفته محققان کسانی که کودک را با استفاده از بطری تغذیه می کنند بیشتر احتمال دارد که غلات یا شیرین کننده ها را در سنین پایین و حتی قبل از شروع تغذیه با غلات از طریق قاشق، به بطری شیرخوار اضافه نمایند.
نکته عملی: با توجه به نتایج این مطالعه به مادران خصوصا در خانواده های با وضعیت اقتصادی و اجتماعی پایین توصیه می شود که در صورت امکان کودک را با شیر خود تغذیه کرده و از بطری و شیرخشک برای تغذیه کودک استفاده نکنند.
منبع:
B. G. Gibbs, R. Forste. “Socioeconomic status, infant feeding practices and early childhood obesity”. Pediatric Obesity, 2013.
